Phenoxyethanol – co to jest i dlaczego budzi kontrowersje?
Phenoxyethanol to substancja chemiczna będąca eterem glikolowym, która znalazła szerokie zastosowanie w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym jako konserwant. Stosowany jest przede wszystkim do zapobiegania wzrostowi bakterii, grzybów i drobnoustrojów w produktach kosmetycznych. Dzięki swoim właściwościom stabilizującym i przedłużającym trwałość kosmetyków, phenoxyethanol trafił do składu tysięcy produktów dostępnych na rynku – od kremów i szamponów po płyny micelarne i środki do higieny intymnej.
Pomimo powszechności zastosowania, wokół phenoxyethanolu narosło wiele kontrowersji związanych z jego potencjalnym wpływem na zdrowie człowieka. W Internecie i mediach społecznościowych często można spotkać się z pytaniami: „Czy phenoxyethanol jest bezpieczny?”, „Jak działa na skórę?”, „Czy powinno się unikać kosmetyków zawierających tę substancję?”. W tym artykule przyjrzymy się bliżej faktom i mitom dotyczącym tego konserwantu.
Czy Phenoxyethanol jest bezpieczny według badań naukowych?
Bezpieczeństwo phenoxyethanolu od lat jest przedmiotem badań wielu światowych organizacji, takich jak European Scientific Committee on Consumer Safety (SCCS) czy FDA (Food and Drug Administration) w Stanach Zjednoczonych. Zgodnie z ustaleniami SCCS, phenoxyethanol uznawany jest za bezpieczny składnik kosmetyczny, o ile jego stężenie w produkcie nie przekracza 1%.
W badaniach wykazano, że w małych ilościach substancja ta nie wykazuje działania rakotwórczego ani mutagennego. Nie wpływa także negatywnie na gospodarkę hormonalną u ludzi. Ważne jest jednak, aby wartość ta była ściśle przestrzegana, ponieważ w wyższych dawkach phenoxyethanol może działać drażniąco na skórę i oczy oraz wywoływać reakcje alergiczne, zwłaszcza u osób z wrażliwą cerą.
Francuska agencja ANSM zaleca szczególną ostrożność stosowania phenoxyethanolu u dzieci poniżej trzeciego roku życia, zwłaszcza w produktach przeznaczonych do aplikacji w okolicach pieluszkowych, gdzie substancja może być łatwiej wchłaniana.
W jakich kosmetykach znajduje się phenoxyethanol?
Zdecydowana większość kosmetyków dostępnych na rynku – zarówno drogeryjnych, jak i luksusowych – zawiera phenoxyethanol jako jeden z głównych konserwantów. Znajdziemy go między innymi w:
- kremach do twarzy i ciała,
- płynach micelarnych i tonikach,
- szamponach i odżywkach do włosów,
- kosmetykach do makijażu: podkładach, korektorach, tuszach do rzęs,
- produktach do demakijażu,
- preparatach dla dzieci (choć coraz rzadziej),
- żelach antybakteryjnych i płynach do higieny intymnej.
Najczęściej phenoxyethanol występuje w towarzystwie innych składników mających charakter konserwujący, takich jak ethylhexylglycerin, parabeny czy benzoesany, tworząc złożone mieszanki chroniące produkt przed skażeniem mikrobiologicznym.
Jak rozpoznać phenoxyethanol w składzie INCI?
Phenoxyethanol bardzo łatwo rozpoznać w składzie INCI (International Nomenclature of Cosmetic Ingredients). W przeciwieństwie do wielu innych składników, które kryją się pod rozmaitymi nazwami chemicznymi, jego nazwa jest jednoznaczna: Phenoxyethanol. Jeśli chcesz uniknąć tej substancji w używanych kosmetykach, zwróć uwagę na etykietę i skład – często zajmuje odległe miejsce w liście składników, co oznacza, że jego stężenie nie przekracza norm.
Warto również wiedzieć, że niektóre marki deklarujące naturalność i czystość składu swoich produktów zaczęły zastępować phenoxyethanol innymi konserwantami, takimi jak benzyl alcohol, potassium sorbate czy organiczne wyciągi o działaniu antybakteryjnym (np. fermenty roślinne lub olejki eteryczne).
Jakie skutki uboczne może wywołać Phenoxyethanol?
Chociaż dla większości użytkowników kosmetyków phenoxyethanol nie stanowi żadnego zagrożenia, część osób może wykazywać nadwrażliwość na tę substancję. Do najczęściej zgłaszanych skutków ubocznych należą:
- podrażnienia skóry i świąd,
- zaczerwienienie i pieczenie,
- kontaktowe zapalenie skóry,
- reakcje alergiczne, szczególnie u dzieci i osób ze skórą atopową,
- uczucie suchości skóry,
- podrażnienia oczu i błon śluzowych.
Reakcje te zależą od indywidualnej wrażliwości organizmu i nie oznaczają, że każda osoba stosująca kosmetyk z phenoxyethanolem ich doświadczy. Niemniej jednak, osoby z tendencją do alergii powinny uważnie czytać składy kosmetyków lub skonsultować się z dermatologiem przed ich użyciem.
Jakich kosmetyków z phenoxyethanolem unikać?
Choć phenoxyethanol uznawany jest za bezpieczny w stężeniu do 1%, istnieją sytuacje, w których warto szczególnie uważać. Dotyczy to przede wszystkim:
- kosmetyków dla noworodków i niemowląt – układ odpornościowy i bariera skórna dziecka są jeszcze niedojrzałe, co zwiększa ryzyko absorpcji substancji chemicznych,
- kosmetyków stosowanych na uszkodzoną skórę – przy otarciach lub stanach zapalnych możliwe jest większe przenikanie substancji do organizmu,
- produktów o wielokrotnym, codziennym zastosowaniu – szczególnie, gdy phenoxyethanol znajduje się w składzie wielu używanych kosmetyków jednocześnie,
- kosmetyków ekologicznych i naturalnych – jeśli zależy Ci na czystym składzie, warto szukać produktów oznaczonych certyfikatami organicznymi i wolnych od syntetycznych konserwantów.
Coraz więcej marek oferuje kosmetyki bez konserwantów typu phenoxyethanol, które opierają trwałość produktu na naturalnych składnikach bakteriobójczych, szczelnych opakowaniach typu airless bądź konieczności ich przechowywania w lodówce.
Czy warto bać się phenoxyethanolu?
Wiara w naturalność i czystość składu kosmetyków to jedno z głównych haseł współczesnego konsumenta. Choć phenoxyethanol jest związkiem syntetycznym i wzbudza pewne kontrowersje, jego stosowanie – zgodnie z regulacjami – nie powinno stanowić zagrożenia dla zdrowia. Wszystko jednak zależy od ilości, częstotliwości oraz osobniczej reaktywności organizmu.
Dla części osób bardziej komfortowe będzie sięgnięcie po kosmetyki naturalne, wolne od syntetycznych konserwantów. Inni zauważą, że produkty z phenoxyethanolem nie powodują żadnych problemów skórnych. Kluczowe jest świadome podejście do składu kosmetyku i dostosowanie go do indywidualnych potrzeb i predyspozycji.
Żaneta Wieczorek – redaktorka portalu CK-Mag.pl, specjalizująca się w tematyce lifestyle, relacji i współczesnych trendów. W tekstach łączy kobiecą intuicję z dziennikarską dociekliwością, zawsze szukając tego, co naprawdę ważne, choć często ukryte między wierszami codzienności. Pisze lekko, ale z treścią – o tym, co porusza, bawi, inspiruje i zmusza do refleksji. Zafascynowana ludźmi i ich historiami, nie boi się tematów trudnych ani tych z przymrużeniem oka.
